Hoe lang, waneer en waar?

Breng structuur aan in de dag en bepaal samen met je kinderen wanneer, waarvoor en hoe lang zij de diverse apparatuur mogen gebruiken, en wanneer je zelf als ouder thuis werkt en een scherm nodig hebt. Als niet iedereen een eigen laptop of tablet heeft, moet je goed afspreken hoe je die apparaten met elkaar over de dag verdeelt. 

Stem jouw werkplek en werktijden ook af op de activiteiten van je kinderen. Heb je een rustige plek nodig om online te overleggen of kun je in de huiskamer of keuken werken met de kinderen om je heen? Maak, als dat kan, ook goede afspraken met je collega’s of klanten, zodat zij weten wanneer jij onbereikbaar bent. 

Kinderen moeten na de vakantie thuis online lessen volgen. En als je kind wel naar school gaat, kan het zijn dat hij extra huiswerk meekrijgt om aan te werken als er geen school is. Let erop dat daar voldoende tijd aan besteed wordt.

Veel kinderen vertellen dat ze zich op school beter kunnen concentreren. Afleiding door de smartphone of gameconsole ligt thuis op de loer. Zorg dat kinderen een duidelijke dagstructuur hebben wanneer ze de hele dag thuis zijn, en een plek hebben om ongestoord aan hun schoolwerk te werken. Wees niet te streng met de regels over hoe lang, maar probeer wel een prettige balans te vinden tussen schoolmedia, vrijetijdmedia en tijd zonder beeldscherm. Houd rekening met de leeftijd van de kinderen en hun behoeftes, zowel qua schermtijd als vrije tijd. Het is fijn als kinderen een eigen plek hebben, dat zal echter niet altijd lukken. Zorg voor afwisseling tussen privacy en samenwerken. 

Het blijft het belangrijk om te praten over wat je kind online voor school moet doen. Houdt toezicht op de vorderingen en help bijvoorbeeld bij vakken waar nodig. Neem hier de tijd voor en wees niet al te streng voor je kinderen of voor jezelf. Heel wat ouders merken dat sommige vakken best pittig zijn. Bedenk daarom: je hoeft niet alles zelf te weten. 

Op sommige momenten is het handig om beeldschermen in te zetten als oppas voor je kind.  Logisch, dan heb je even je handen vrij bijvoorbeeld als je zelf moet werken, of tijdens het koken. Kies op die momenten voor filmpjes of games die je als ouder al goed kent of overleg met je kind over wat hij online gaat doen. Zo zorg je ervoor dat het mediagebruik leuk blijft. Probeer deze oppas momenten wel te beperken en voorkom dat het routine wordt.

Tijd zonder beeldscherm

Zorg ook dat je kind genoeg tijd heeft voor activiteiten zonder mediagebruik. Jongere kinderen kun je laten buitenspelen, knutselen of meehelpen in het huishouden. Bij oudere kinderen kun je afspraken of sporten met een vriend stimuleren. Ook de traditionele bordspellen, cultuur, scouting, kunst en dans bieden afleiding.

Maak afspraken met je kind over mediagebruik

Kinderen jonger dan 6 jaar 

Voor jonge kinderen zijn afspraken lastig, zij zullen de regels nog niet precies begrijpen en niet weten wat er van hen wordt verwacht. Ook hebben zij meer moeite met focussen. De school zal hier bij het onlineonderwijs rekening mee houden. Maar het is goed om je kind hier thuis bij te helpen en de afspraken te blijven herhalen. Houd tegelijkertijd rekening met de korte spanningsboog die jonge kinderen nog hebben. Opdrachten en taakjes mogen niet te lang duren. 

Kinderen vanaf 6 jaar 

Met kinderen vanaf ongeveer zes jaar is het makkelijker om afspraken te maken over wat je van hen verwacht. De kinderen in deze leeftijdsgroep snappen ook beter dat ze nu voor school moeten werken aan opdrachten en lessen. Het helpt kinderen om ze een apart hoekje, met eigen tafel of bureau, te geven waar ze hun schooltaken doen. 

Kinderen vanaf 12 jaar 

Bij middelbare scholieren is het belangrijk dat ze een goede zithouding aannemen tijdens het huiswerk maken op de laptop of tablet. Een eigen bureau en een goede stoel is fijn. Een koptelefoon helpt als ze met anderen online of telefonisch moeten overleggen. Praat met pubers over hoe zij zo goed mogelijk geconcentreerd kunnen blijven bij hun schoolwerk. Bespreek wat hen mogelijk afleidt en bedenk samen hoe je daar iets aan kunt doen. Bijvoorbeeld de mobiel of de controller van de gameconsole wegleggen en berichtenmeldingen uitzetten.

Risico’s voorkomen en plezier beleven

Als ouders ben je heel belangrijk om kinderen te helpen bij het voorkomen van risico’s en vooral plezier te beleven aan media. Blijf praten over het delen van persoonlijke gegevens, foto’s en filmpjes en hoe je je online respectvol gedraagt. Praat ook met je kinderen over het coronanieuws en benoem dat er ook veel nepnieuws is. Wees genuanceerd en let erop dat kinderen er niet zorgelijk of angstig door worden. Elke leeftijd brengt nieuwe interesses en dus risico’s met zich mee en daarom is het belangrijk om het mediagebruik te volgen en erover te praten.

Gebruik media samen

Kinderen en jongeren gebruiken media graag samen. Houd er rekening mee dat als jongeren vrienden uitnodigen om te komen gamen of films kijken, deze vrienden meetellen voor het maximaal aantal mensen dat je als gezin per dag mag ontvangen. 

Gebruik media zelf ook regelmatig samen met de kinderen

Je kunt dan direct op je kind kunt reageren, vooral bij jongere kinderen, uitleg geven, stimuleren om mee te doen of voor troost en afleiding zorgen wanneer het moeilijk of te eng wordt. Maar ook bij oudere kinderen en pubers is samen media gebruiken een goede manier om te weten waar je kind mee bezig is en wie of wat hij online tegenkomt. Samen media gebruiken is ook een manier om de band tussen gezinsleden te versterken. Samen naar het nieuws kijken, of naar ontspannende films, series of spelprogramma’s is niet alleen leuk, kinderen leren daar ook van, ze snappen dan beter wat er in de wereld gebeurt, of ontwikkelen een gedeelde voorkeur. Samen of om de beurt gamen is ook goed om sociale vaardigheden te oefenen. 

Programma’s

Kijk bijvoorbeeld elke dag samen met je kind naar het Jeugdjournaal. Voor middelbare scholieren is er de nieuwssite Kidsweek. Er ontstaan er steeds meer initiatieven vanuit kinderen zelf, zoals appgroepen die gebruikt worden om elkaar te bellen of facebookpagina’s om samen een spelletje te spelen. Misschien weet jouw kind al dat zulke pagina’s er zijn. Vraag hiernaar en bekijk deze samen.

Kies geschikte media

Het is niet altijd mogelijk om samen met je kind media te gebruiken. Bovendien zijn oudere kinderen en pubers gewend om vooral zelf te bepalen wat ze leuk en interessant vinden. Toch is het nuttig om met oudere kinderen te praten over wat geschikte mediakanalen zijn en wat voor hen minder geschikt is. Maak daarom als gezin samen afspraken over wat voor soort filmpjes, programma’s, websites of spelletjes wel of niet geschikt zijn. Laat kinderen daarbij zelf aangeven wat ze leuk vinden en waarom. Dat helpt om ze er kritisch over te laten nadenken en geeft jou een idee van hoe ze ermee omgaan. Door de afspraken over geschikte media als gezin te maken, weten kinderen duidelijk waar ze aan toe zijn. Zowel jongere als oudere kinderen hebben behoefte aan een duidelijke structuur.

Media voor jongere kinderen

Bij jongere kinderen kun je als ouder bepalen wat zij zien of kunnen doen. Het is verstandig om te kiezen voor apps, filmpjes of series die je al kent. Zo voorkom je dat je kind in aanraking komt met ongeschikte media. Jonge kinderen vinden het juist ook prettig om dingen te zien of spelletjes te spelen die ze al kennen. 

Kies voor apps en spelletjes die aansluiten bij het ontwikkelingsniveau en de interesses van je kind. Er is veel informatie te vinden over de inhoudelijke kwaliteit van spelletjes of films op websites als:

mediaopvoeding.nl

opvoeden.nl

kijkwijzer.nl

pegi.info/nl 

Media voor oudere basisschoolkinderen 

Wat oudere basisschoolkinderen kun je helpen geschikte media te kiezen door ze naar veilige inhoud toe te leiden. Zo is er YouTube Kids. Hiermee kunnen ouders aangeven welke content de kinderen kunnen bekijken. Ook kunnen zij een timer instellen om de schermtijd te beperken. 

Media en middelbare scholieren 

Accepteer dat ze in deze levensfase een voorkeur hebben voor spanning, sensatie en horror. Wees daarin geïnteresseerd en laat je kind zelf vertellen waarom ze dat fascineert. Grote kans dat ze daardoor wat kritischer op hun eigen mediagedrag worden. Houd wel de leeftijdsindicaties in de gaten. Dat geldt ook als ze met hun vrienden films uitkiezen om samen te bekijken. 

Praten over internet met middelbare scholieren

Juist in deze tijd waarin allerlei informatie rondgaat is het goed om met je kind te praten over internet als medium. 

Leg uit dat:

Online-informatie niet altijd betrouwbaar is, dus dat ze daar kritisch op moeten zijn en niet zomaar alles moeten geloven. Goede informatie staat op de officiële nieuwssites. Filmpjes en foto’s delen leuk is, maar deze informatie hoeft niet altijd voor iedereen zichtbaar te zijn. Laat ze nadenken over met wie ze iets delen en wat er daarna zou kunnen gebeuren. Leg ze uit dat eenmaal online geplaatste informatie moeilijk tot niet te verwijderen is. 

Praat ook met je kind over zaken als privacy, reclame en het omgaan met online aankopen

Wat doe je wel, wat doe je niet en waarom is dit belangrijk? Juist in deze tijd zijn er helaas ook personen die proberen anderen online op te lichten. Ook neemt met meer online mediagebruik de kans toe op cyberpesten. Kinderen die goed met hun ouders over mediagebruik kunnen praten, maken minder kans om gepest te worden en zullen anderen minder lastig te vallen. 

Filters en beveiliging

Wil je de kans verkleinen dat je kind in aanraking komt met ongeschikte media?

Dan kun je gebruikmaken van internetfilters en speciale software. Bedenk wel dat dit    nooit 100 procent veiligheid biedt. Blijf daarom altijd in de buurt en laat je kind weten dat hij naar je toe kan komen als er toch vervelende dingen te zien zijn. Bij jongeren is het belangrijk om te wijzen op de leeftijdsgrenzen van PEGI bij spelletjes. Sommige jongeren van 13 kunnen misschien wel spelletjes met PEGI-16 spelen, maar praat er wel over. Zolang ze weten dat het maar een spelletje is en zich verder gezellig gedragen is het oké.

Houd het gezond en voorkom beeldschermverslaving

Om de afgesproken schermtijd in de gaten te houden kun je het alarm op je mobiele telefoon gebruiken. Ook helpt het om op de smartphone van de kinderen de notificaties van sociale mediaberichten uit te zetten, zodat je kinderen niet steeds gestoord worden of verleid worden om de telefoon te gebruiken. DE telefoon wegleggen is k een optie. Als je het vermoeden hebt dat je kind wel erg veel achter een beeldscherm wegkruipt, kun je een verslavingstestje doen. 

Het is verstandig om een uur voor het slapen te stoppen met mediagebruik, de vele prikkels en het blauwe licht verstoren de melatonine aanmaak, waardoor het in slaap vallen wordt verstoord. Sommige kinderen worden angstig van nieuws over corona. Laat hen er dan niet te veel informatie over opzoeken. Zorg dat ze ook afleiding hebben met leuke of spannende films en series, spelletjes of het lezen van een boek. 

Voor kinderen die gevoelig zijn voor veel prikkels (bijvoorbeeld ASS of ADHD) is het raadzaam om de schermtijd te beperken, zeker als ze veel via een scherm met anderen moeten overleggen of schoolwerk moeten volgen. Ons brein moet extra hard werken om de gefragmenteerde informatie via het beeld te verwerken, wat vooral bij deze kinderen tot extra stress kan leiden. Zorg dus dat zij dan een rustige omgeving hebben en niet te veel dingen tegelijk doen (bijvoorbeeld Whatsappen, mailen en Zoomen). 

Als ouder kan het heel prettig zijn om met anderen te overleggen over hoe je het mediagebruik in de hand kunt houden.

Overzicht Corona Tips